Lago d’Iseo i Val Camonica.
Jadąc nad Lago d’Iseo można spodziewać się wiele. Droga z Clusone prowadzi wśród stromych wąwozów, gęstych lasów i nagich szpiczastych szczytów, u stóp których leży jezioro. Ponieważ jest to piąte co do wielkości jezioro we Włoszech, najmniej znane za granicą, można by się spodziewać, że będzie oazą spokoju, ale widok bloków mieszkalnych, nadbrzeżnych butików, lodziarni i zakładów przemysłu ciężkiego w pierwszej napotkanej miejscowości, LOVERE, kładzie kres wszelkim tego typu oczekiwaniom. Nie zniechęca to Włochów, którzy tłumnie przyjeżdżają do letnisk nad Lago d’Iseo ze względu na słynne restauracje rybne, łatwe trasy wycieczkowe i możliwość uprawiania sportów wodnych. Można się stąd także wybrać na Monte Gugliemo czy do Val Camonica, gdzie warto przyjrzeć się prehistorycznym rysunkom na skałach.
Jedynym miejscem, które ocalało przed industrializacją i przemysłem turystycznym, jest połączona linią promową (promy odchodzą co godz.) z miastem Iseo w południowej części jeziora, wolna od ruchu kołowego Monte Isola. Na tej największej śródlądowej wyspie we Włoszech (długość 3 km, najwyższy punkt 600 m), położone są malownicze, stare wioski, gdzie mieszkają głównie poeci, artyści i rybacy. Ponieważ na wyspie znajduje się duży kemping i 200 miejsc w hotelach, u szczytu sezonu nie można liczyć na samotność, ale poza sezonem warto tu przyjechać albo po prostu oddać się lenistwu, albo pospacerować wzdłuż brzegu, podziwiając piękne widoki. Są tu dwa dosyć tanie hotele: Bellavista (030/988106; pokoje dwuosobowe 26 OOOL) w SIVIANO, na północno-zachodnim krańcu wyspy, oraz Castello (030/988154; dwójki 30 OOOL) w MENZINO, na południowym zachodzie. Kemping leży w CARZANO, na cyplu północno-wschodnim (otwarty cały rok).
Miasto ISEO ma zalety wyłącznie praktyczne. Zatrzymują się tu pociągi i autobusy z Brescii, jest też tani hotel, Locanda Mirolte, na Via Mirolte (nad barem II Cenacolo; 030/980136; pokoje dwuosobowe 21 OOOL). Biuro AAST w Iseo dysponuje mapami i szczegółowymi informacjami na temat szlaków turystycznych. Najciekawszy z nich jest szlak, który prowadzi stromą, krętą drogą z położonego w połowie wschodniego wybrzeża MARONE do wioski ZONE. Na miejscu podziwiać można niezwykłe formy skalne, wysokie, cienkie iglice, które powstały na skutek erozji głazów, przyniesionych przez odpowiedzialny za kształt niecki Iseo lodowiec. Iglice te wydają się znajome, być może dlatego, że miejsce to miał odwiedzić Leonardo, który później uwiecznił szczyty w swojej Madonnie wśród skał (obecnie obraz znajduje się w Luwrze).
Inny szlak z Zone prowadzi na szczyt Monte Gugliemo (1949 m), na który wychodzi się ok. 3,5 godz. Pod szczytem położone jest rifugio, ale przed wyjściem z Zone trzeba dowiedzieć się, czy jest ono czynne. Jeśli strażnika akurat tam nie ma, dostaje się klucz od schroniska.
Val Camonica: prehistoryczne rysunki na skałach.
Podobnie jak Lago d’Iseo, Val Camonica byłaby niezwykle piękna, gdyby nie bezplanowa zabudowa dolnych jej partii przez małe zakłady przemysłowe. Droga i linia kolejowa prowadzą od jeziora w górę rzeki Oglio, przez miasto uzdrowiskowe BOA RIO do CAPO DI PONTE. Położony w odległości 15 min. spaceru od miasteczka park narodowy (wt.-nd. od 9.00 do zmierzchu; 2000L) posiada prehistoryczne rysunki na skale, które powstały w ciągu ośmiu tysięcy lat. Są to pozostałości kultury plemienia Camuni, które przybyło tutaj uciekając przed najeźdźcami z północy 5000 lat p.n.e. i przetrwało do czasu kolonizacji tego obszaru przez Rzymian kilka tysięcy lat później. Można tu znaleźć także rysunki jeszcze starsze, które były natchnieniem dla sztuki Camuni.
Rysunki są rozrzucone po całej dolinie, ale najwięcej jest ich w parku, poczynając od Wielkiej Skały znajdującej się naprzeciw sklepiku. Wyryta na niej grupa prostych figur daje pewne pojęcie o życiu Camuni w ciągu około 1000 lat. Przedstawione są tu postacie myśliwych, rolników, kapłanów przewodniczących ceremonii religijnej, jest też pogrzeb z epoki brązu, w czasie którego zmarły zaopatrywany był w broń i narzędzia.
Na innych rysunkach widać rozwój cywilizacji plemienia w epoce żelaza, gdyż np. na skale #35 narysowano kowala, a na skale #23 czterokołowy pojazd, który przewozi urnę.
Jeszcze inne rysunki znajdują się dwa km za Capo di Ponte, niedaleko CEMMO w osadzie BEDOLINO. Po drugiej stronie Oglio jest tam skała, na której umieszczono mapę z epoki brązu z zaznaczonymi domami, polami, murami, potokami i kanałami.